Ανακοίνωση: Λόγω τεχνικών προβλημάτων στο προσωπικό email το τελευταίο διάστημα, δυστυχώς δεν έχω λάβει τα emails σας με αποτέλεσμα να μην έχετε πάρει απάντηση.

Παρακαλώ καλέστε στο 6942 598 834 ή ξανά στείλτε το email σας στο g.m.k.erisianos@gmail.com

×

Σάββατο 25 Απριλίου 2020

Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας 2020

Πρώτο ταξίδι έτυχε ναύλος για τον νότο, δύσκολες βάρδιες κακώς ύπνος και μαλάρια, αναφέρει ο μοναδικός Νίκος Καββαδίας 
στο ποίημα με τίτλο Kuro Siwo. 
Θέριζε εκείνα τα χρόνια η Ελονοσία ή Μαλάρια κάνοντας ακόμα πιο δύσκολη την ζωή των ναυτικών μας.
Στην Ελλάδα θεωρητικά η ελονοσία έχει εξαφανιστεί από το 1974 αλλά εντούτοις κάθε χρόνο καταγράφονται περί τα 100 κρούσματα σε δομές μεταναστών.

Ποια όμως είναι η ελονοσία ?
Η ελονοσία είναι λοιμώδης ασθένεια που προκαλείται από πρωτόζωα ( Ένα είδος μονοκύτταρων μικροοργανισμών ) του γένους Πλασμώδιο ( Plasmodium ) που παρασιτούν στα ερυθροκύτταρα των οργανισμών.
Το όνομά της προέρχεται από τις λέξεις έλος και νόσος, καθώς είχε παρατηρηθεί ότι η νόσος ήταν ιδιαίτερα διαδεδομένη γύρω από ελώδεις περιοχές.
Διεθνώς αποκαλείται μαλάρια ( malaria ) ( Από τις ιταλικές λέξεις: mal + aria = κακός αέρας ) από την πεποίθηση που επικρατούσε κάποτε ότι η ασθένεια προκαλούνταν από τον δύσοσμο αέρα κοντά στα έλη.
Η ελονοσία προκαλεί συμπτώματα που συνήθως περιλαμβάνουν πυρετό, κούραση, εμετούς και πονοκεφάλους.
Σε μερικές περιπτώσεις μπορεί να προκαλέσει ίκτερο, επιληπτικές κρίσεις, κώμα ή θάνατο.
Τα συμπτώματα αυτά ξεκινούν δέκα με δεκαπέντε μέρες μετά το τσίμπημα.
Σε αυτούς που δεν έχουν θεραπευτεί κατάλληλα, η ασθένεια μπορεί να επανεμφανισθεί μήνες αργότερα.
Σε αυτούς που μόλις ξεπέρασαν μια μόλυνση, η επαναμόλυνση συνήθως προκαλεί ηπιότερα συμπτώματα. Αυτή η μερική ανοσία εξαφανίζεται για μήνες έως χρόνια, αν δεν υπάρχει τρέχουσα έκθεση στην ελονοσία.
Κατά κύριο λόγο, η ασθένεια μεταδίδεται στον άνθρωπο από το τσίμπημα ενός θηλυκού κουνουπιού του γένους Ανωφελές. ( Anopheles )
Το τσίμπημα εισάγει τα παράσιτα από το σάλιο του κουνουπιού μέσα στο ανθρώπινο αίμα.
Τα παράσιτα έπειτα ταξιδεύουν μέχρι το ήπαρ, όπου ωριμάζουν και αναπαράγονται. Πέντε είδη του Πλασμωδίου μπορούν να μολύνουν και να εξαπλωθούν από τους ανθρώπους.

Οι περισσότεροι θάνατοι προκαλούνται από το P. falciparum καθώς τα P. vivax, P. ovale και P. malariae, γενικά, προκαλούν μία ηπιότερη μορφή ελονοσίας.

Τα είδη P. Knowlesi σπάνια προκαλούν ασθένεια στους ανθρώπους.
Η ελονοσία διαγιγνώσκεται συνήθως με μικροσκοπικές εξετάσεις αίματος χρησιμοποιώντας επιχρίσματα αίματος ή με γρήγορα διαγνωστικά τεστ βασισμένα σε αντιγόνα.

Έχουν αναπτυχθεί μέθοδοι που χρησιμοποιούν την αλυσιδωτή αντίδραση πολυμεράσης ( PCR ) για να ανιχνεύουν το DNA των παρασίτων, αλλά δεν είναι ευρέως χρησιμοποιούμενες σε περιοχές όπου εμφανίζεται η ελονοσία, λόγω του κόστους και της πολυπλοκότητάς τους.
Τα σημεία και τα συμπτώματα της ελονοσίας αρχίζουν τυπικά 8-25 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Ωστόσο, τα συμπτώματα μπορεί να εμφανισθούν αργότερα σε όσους έλαβαν ανθελονοσιακά φάρμακα ως μέθοδο πρόληψης.
Οι αρχικές εκδηλώσεις της νόσου, κοινές σε όλα τα είδη της ελονοσίας, είναι παρόμοιες με τα συμπτώματα της γρίπης και μπορεί να μοιάζουν με άλλες παθολογικές καταστάσεις, όπως η σηψαιμία, η γαστρεντερίτιδα και ιογενείς παθήσεις.

Η κλινική εικόνα μπορεί να περιλαμβάνει πονοκέφαλο, πυρετό, ρίγη, πόνο στις αρθρώσεις, εμέτους, αιμολυτική αναιμία, ίκτερο, αιμοσφαιρίνη στα ούρα, λεύκανση του αμφιβληστροειδούς και σπασμούς.

Κλασικό σύμπτωμα της ελονοσίας είναι η παροξυσμική εμφάνιση των συμπτωμάτων, με κυκλική εμφάνιση αιφνίδιας ψυχρότητας, ακολουθούμενη από ρίγος, πυρετό και εφίδρωση κάθε δύο ημέρες (τριταίος πυρετός) στις λοιμώξεις από τα P. vivax και P. ovale, και κάθε τρεις ημέρες (τεταρταίος πυρετός) στις λοιμώξεις από τα P. malariae και P. falciparum. 
Ειδικά η μόλυνση από το P. falciparum μπορεί να προκαλέσει υποτροπιάζοντα πυρετό κάθε 36-48 ώρες ή λιγότερο έντονο και σχεδόν συνεχή πυρετό.

Συνήθως η βαριά μορφή της ελονοσίας προκαλείται από το P. falciparum.
Τα συμπτώματα της ελονοσίας από το P. falciparum εμφανίζονται 9-30 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Τα άτομα με εγκεφαλοπάθεια από ελονοσία συχνά εμφανίζουν νευρολογικά συμπτώματα, συμπεριλαμβανομένων της μη φυσιολογικής στάσης του σώματος, του νυσταγμού, της συζυγούς οφθαλμοπληγίας, ( Αδυναμία των οφθαλμών να στραφούν μαζί προς την ίδια κατεύθυνση ) του οπισθότονου, των επιληπτικών κρίσεων ή του κώματος.

Υπάρχουν αρκετές σοβαρές επιπλοκές που συνδέονται με την ελονοσία.
Σε αυτές συμπεριλαμβάνεται η εμφάνιση αναπνευστική ανεπάρκειας μέχρι και στο 25% των ενηλίκων και στο 40% των παιδιών με σοβαρή ελονοσία από το P. falciparum. Πιθανά αίτια αποτελούν η αναπνευστική αντιρρόπηση λόγω μεταβολικής οξέωσης, το μη καρδιογενές πνευμονικό οίδημα, η συνοδός πνευμονία, και η σοβαρή αναιμία.
Αν και σπάνιο σε μικρά παιδιά με βαριά ελονοσία, το σύνδρομο οξείας αναπνευστικής ανεπάρκειας εμφανίζεται στο 5-25% των ενηλίκων και έως το 29% των εγκύων γυναικών.
Ταυτόχρονη μόλυνση από τον ιό του HIV σε ασθενή πάσχοντα από ελονοσία αυξάνει τη θνητότητα.
Η νεφρική ανεπάρκεια είναι ένα χαρακτηριστικό του ικτερώδη αιμοσφαιρινουρικού πυρετού, όπου παρατηρείται διαρροή της αιμοσφαιρίνης των αιμολυμένων ερυθρών αιμοσφαιρίων στα ούρα.
Η μόλυνση από το Ρ. falciparum μπορεί να οδηγήσει σε εγκεφαλική ελονοσία, μία βαριάς μορφής ελονοσία που εμφανίζεται με εγκεφαλοπάθεια.
Συνδέεται με τη λεύκανση του αμφιβληστροειδούς, ένα κλινικό σύμπτωμα χρήσιμο για τη διάκριση της ελονοσίας από άλλες αιτίες πυρετού.
Μπορούν επίσης να παρατηρηθούν σπληνομεγαλία, έντονη κεφαλαλγία, ηπατομεγαλία ( διόγκωση του ήπατος) υπογλυκαιμία, και αιμοσφαιρινουρία με νεφρική ανεπάρκεια.
Οι επιπλοκές μπορεί να περιλαμβάνουν αυτόματη αιμορραγία και διαταραχή της πηκτικότητας του αίματος.

Η ελονοσία μπορεί να προκαλέσει σοκ (παγετώδες στάδιο ελονοσίας).
Η ελονοσία στις έγκυες γυναίκες είναι μια σημαντική αιτία θνησιγένειας, βρεφικής θνησιμότητας, αυτόματων αποβολών και λιποβαρών νεογνών, ιδίως στις περιπτώσεις μόλυνσης από το P. falciparum, αλλά και από το Ρ. vivax.
Στον κύκλο ζωής του Πλασμωδίου, ένα θηλυκό κουνούπι Anopheles ( Πρωτεύων ξενιστής ) μεταδίδει μία κινητή μολυσματική μορφή ( Σποροζωΐτη ) σε ένα σπονδυλωτό ξενιστή, όπως έναν άνθρωπο ( Ο δευτερεύων ξενιστής ), μέσω δήγματος, ενεργώντας έτσι ως φορέας μετάδοσης.
Ένας σποροζωΐτης ταξιδεύει μέσω των αιμοφόρων αγγείων στα κύτταρα του ήπατος ( ηπατοκύτταρα ), όπου αναπαράγεται ασεξουαλικά (σχιζογονία), παράγοντας χιλιάδες μεροζωΐτες.
Αυτοί μολύνουν νέα ερυθρά αιμοσφαίρια και ξεκινούν μια σειρά από κύκλους ασεξουαλικής αναπαραγωγής που παράγουν 8 με 24 νέους μολυσματικούς μεροζωΐτες, σημείο στο οποίο τα κύτταρα υφίστανται ρήξη και ο μολυσματικός κύκλος αρχίζει εκ νέου.

Η Παγκόσμια Ημέρα κατά της Ελονοσίας ( World Malaria Day ) καθιερώθηκε το 2008 με πρωτοβουλία του ΟΗΕ και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 25 Απριλίου για να αναδείξει τους κίνδυνους που αντιμετωπίζει ο σύγχρονος κόσμος από την ελονοσία, την πιο παλιά καταγεγραμμένη ασθένεια της ανθρωπότητας.

Η ελονοσία ( Malaria ) είναι λοιμώδης νόσος που προκαλείται από το παράσιτο «πλασμώδιο» της ελονοσίας και μεταδίδεται κυρίως μέσω δήγματος, τσιμπήματος μολυσμένου ανωφελούς κουνουπιού. ( Anopheles )

Η ελονοσία ενδημεί σε περίπου 90 χώρες και περιοχές του πλανήτη, κυρίως στην υποσαχάρια Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική.

Η ελονοσία ήταν ενδημική και σε αρκετές χώρες της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής έως τα μισά του 20ού αιώνα, εξαλείφθηκε όμως από αυτές, κατόπιν εντατικών προγραμμάτων ελέγχου.

Στην Ελλάδα η νόσος εκριζώθηκε το 1974, ύστερα από εντατικό και επίπονο πρόγραμμα καταπολέμησης ( 1946-1960 ).

Έκτοτε καταγράφονται πανελλαδικά ετησίως 20-110 εισαγόμενα κρούσματα ελονοσίας (44 περιστατικά το 2018), δηλαδή κρούσματα που προσβλήθηκαν σε χώρα του εξωτερικού.

Η καταγραφή εισαγόμενων κρουσμάτων ελονοσίας είναι απολύτως αναμενόμενη, με την αύξηση των ταξιδιών και μετακινήσεων πληθυσμών παγκοσμίως, και παρατηρείται σε όλες τις αναπτυγμένες χώρες.

Όπως καταδεικνύουν τα πρόσφατα επιδημιολογικά δεδομένα ( 10 κρούσματα εγχώριας μετάδοσης ) παρά την εξάλειψη της ελονοσίας από τη χώρα μας το 1974, το ενδεχόμενο τοπικής μετάδοσης ελονοσίας είναι υπαρκτό σε ευάλωτες περιοχές της Ελλάδας, όπου συνδυάζεται η παρουσία ικανού πληθυσμού του κατάλληλου διαβιβαστή (ανωφελούς κουνουπιού) με την παρουσία ασθενών με ελονοσία που έρχονται από ενδημικές για την ελονοσία χώρες.

Η έγκαιρη ανίχνευση και κατάλληλη θεραπεία των κρουσμάτων ελονοσίας σε συνδυασμό με την προστασία από τα κουνούπια και την έγκαιρη εφαρμογή ολοκληρωμένων προγραμμάτων καταπολέμησης κουνουπιών αποτελούν τους βασικούς πυλώνες της στρατηγικής της Δημόσιας Υγείας για την αντιμετώπιση της ελονοσίας και την αποτροπή της περαιτέρω διασποράς και επανεγκατάστασης της νόσου στην Ελλάδα.

Ο γάλλος γιατρός Αλφόνς Λαβεράν ( 1845-1922 ) και σκωτσέζος συνάδελφός του Ρόναλντ Ρος (1857-1932) συνεισέφεραν σημαντικά με το έργο τους στην καταπολέμηση της ελονοσίας.

Και οι δυο τους τιμήθηκαν με Νόμπελ Ιατρικής. Καθοριστική ήταν και η συμβολή του εντομοκτόνου DDT, που ανακάλυψε για άλλο λόγο το 1874 ο αυστριακός χημικός Ότμαρ Τσάιντλερ (1850-1911).

Χρησιμοποιήθηκε για την καταπολέμηση των κουνουπιών στις ελώδεις περιοχές με αποτέλεσμα τον περιορισμό της μετάδοσης της ελονοσίας.

Επίλογος:
Αξιζει να σας τονισω πως από το τσιμπιμα κουνουπιο δεν μεταδιδεται μονο η ελονοσια, αλλα παρα πολλα αλλα νοσιματα.
Τα κουνούπια, όπως λένε οι ειδικοί, μπορούν να γίνουν φορείς μετάδοσης ιών και παρασίτων.
Μπορούν να μεταδώσουν ασθένειες όπως τον κίτρινο πυρετό.
Οι περισσότεροι από αυτούς τους παθογόνους ιούς βρίσκονται στην Αφρική, την Ασία και τη Λατινική Αμερική.
Πολλά από αυτά τα εξωτικά κουνούπια μεταφέρονται μέσω ανθρώπων που ταξιδεύουν πολύ.
Επιβιώνουν για κάποιο διάστημα και μετά εξαφανίζονται, συνήθως μετά το χειμώνα.
Σε έρευνα που έγινε στην Γερμανία, από τα 75.000 κουνούπια που συνελέγησαν σε περισσότερες από 55 διαφορετικές περιοχές, εντοπίστηκαν και πολλά "εξωτικά" κουνούπια.
Το νόσημα με την ταχύτερη εξάπλωση από το τσίμπημα κουνουπιού στον κόσμο είναι ο δάγκειος πυρετός.



Γιώργος Ερισιάνος Κυριακού
Φαρμακοποιός



Διαβάστε ακόμα: 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

Άρθρα

σχετικά άρθρα