ΔΙΑΒΗΤΙΚΟ ΠΟΔΙ

Υγεία

Διαβητικό πόδι και τι είναι.

Μια από τις σοβαρότερες επιπλοκές που απειλούν τους διαβητικούς και η οποία μπορεί να αποφευχθεί, είναι το διαβητικό πόδι.

Κάθε μισό λεπτό κάπου στον κόσμο γίνεται ένας ακρωτηριασμός εξαιτίας αυτής της σοβαρής επιπλοκής.

Οι συνέπειες στην ψυχολογία και την ποιότητα της ζωής των ατόμων που υποβάλλονται σε ακρωτηριασμό είναι πολύ μεγάλες. Η γνώση και η σωστή και επιμελημένη φροντίδα στο διαβητικό πόδι, μπορεί να προλάβει τους περισσότερους ακρωτηριασμούς.

Τι είναι όμως το διαβητικό πόδι;

Με τον όρο «διαβητικό πόδι» χαρακτηρίζονται όλες οι βλάβες των ποδιών διαβητικών ατόμων κάτω από τους αστραγάλους, αφού αποκλεισθούν άλλες αιτίες που μπορεί να τις προκαλούν.

Το τελευταίο είναι πολύ σημαντικό στην αρχική διάγνωση, καθώς τα άτομα με σακχαρώδη διαβήτη όπως και αυτά που δεν πάσχουν από τη νόσο, μπορούν εξ ίσου να προσβληθούν και από άλλες παθολογικές καταστάσεις όπως είναι οι κακοήθεις νόσοι, οι αγγειίτιδες, το γαγγραινώδες πυόδερμα.

Μελέτες έχουν δείξει πως το 15% περίπου των διαβητικών παρουσιάζουν την επιπλοκή. Ο αριθμός των ατόμων με διαβητικό πόδι αυξάνεται, καθώς αυξάνεται και η συχνότητα του σακχαρώδη διαβήτη.

Οι αιτίες μπορούν να διακριθούν σε ενδογενείς και εξωγενείς. Οι πρώτες (νευροπάθεια και αρτηριοπάθεια) είναι συνέπειες του σακχαρώδη διαβήτη που καθιστουν το πόδι ευάλωτο και οι εξωγενείς αιτίες που προκαλούν το διαβητικό πόδι (μηχανικές, θερμικές ή χημικές βλάβες).

Ως υψηλού κινδύνου χαρακτηρίζονται τα άτομα με νευροπάθεια (βλάβες στα αισθητικά νεύρα εξαιτίας του διαβήτη με συνέπεια το άτομο να μην αντιλαμβάνεται το κάψιμο ή το τσίμπημα), αρτηριοπάθεια, παραμορφώσεις του ποδιού, κακή ρύθμιση του σακχάρου, μειωμένη όραση, μοναχική ζωή, μεγάλη ηλικία, νοητική έκπτωση, φτώχεια, ψυχική διαταραχή και η παχυσαρκία.

Η νευροπάθεια που εμφανίζεται στην πορεία του διαβήτη αποτελεί τον καθοριστικότερο παράγοντα για την ανάπτυξη διαβητικού ποδιού. Η πρόληψη της νευροπάθειας είναι εξαιρετικά σημαντική, επειδή μετά την ανάπτυξή της ο ασθενής δύσκολα προστατεύεται καθώς αισθάνεται τα πόδια του ξένα. Η νευροπάθεια δεν γίνεται εύκολα αντιληπτή από τους ασθενείς και γι αυτό στις εξετάσεις ρουτίνας των διαβητικών δεν πρέπει να παραλείπεται η εξέταση των ποδιών και ειδικά της αισθητικότητας με ειδικά όργανα.

 

Εκτός από την έλλειψη της αισθητικότητας που οδηγεί σε μη αντιληπτούς τραυματισμούς, άλλοι μηχανισμοί με τους οποίους η νευροπάθεια συμβάλλει στο διαβητικό πόδι είναι η ξηρότητα του δέρματος και η τροποποίηση της μικροκυκλοφορίας. Η ξηρότητα του δέρματος μπορεί να προληφθεί με σωστή και συστηματική εφαρμογή ενυδατικών κρεμών.

Για την ανίχνευση και το βαθμό παρακολούθησης της αγγειοπάθειας ο τακτικός και μεθοδικός έλεγχος είναι πολύ σημαντικός, από ιατρό που θα ελέγχει και θα καταγράφει τα ψηλαφητικά ευρήματα στις αρτηρίες των κάτω άκρων, το πηλίκο της πίεσης του βραχίονα προς αυτή του ποδιού, ο έλεγχος Doppler και άλλες δοκιμασίες.

Η λοίμωξη είναι η συχνότερη τελική αιτία ακρωτηριασμού σε πάσχοντες από διαβητικό πόδι. Καμία λοίμωξη δεν πρέπει να θεωρείται ασήμαντη.

Η νευροαρθροπάθεια του Charcot αποτελεί ιδιαίτερη διαταραχή στο διαβητικό πόδι και πρέπει να γίνεται έγκαιρα αντιληπτή από τον ιατρό που παρακολουθεί τον ασθενή. Το πόδι παρουσιάζει ερυθρότητα, θερμότητα, οίδημα και ήπιο πόνο που πρέπει να διακριθούν από την κυτταρίτιδα, τη σηπτική αρθρίτιδα και την οστεομυελίτιδα. Ο ασθενής είναι απύρετος ενώ το πάσχον πόδι είναι κατά τουλάχιστον 5 βαθμούς θερμότερο από το άλλο. Αν σηκώσουμε το πόδι σε υψηλότερο επίπεδο από το σώμα, το χρώμα του αποκαθίσταται στο φυσιολογικό, σε αντίθεση με άλλα αίτια (κυτταρίτιδα) όπου το χρώμα δεν αλλάζει στην ανάρροπη θέση. Επί υποψίας υπάρχουν, εκτός από τη μαγνητική τομογραφία, εξειδικευμένες εξετάσεις  όπως το σπινθηρογράφημα με διφωσφονικό μεθυλένιο σεσημασμένο με τεχνήτιο, και το σπινθηρογράφημα λευκών αιμοσφαιρίων σεσημασμένων με ίνδιο. Ακολουθούν καταστροφές αρθρώσεων. Εξαλείφεται η ποδική καμάρα και το πέλμα παίρνει κυρτή μορφή. Οι βλάβες μπορεί να εμφανισθούν σε διάστημα εβδομάδων ή ημερών!

Η πρόληψη είναι το σημαντικότερο μέτρο αντιμετώπισης.

Διαβητικό πόδι – Πρόληψη

Η νευροπάθεια που είναι η συχνότερη αιτία έλκους στο διαβητικό πόδι και προηγείται του 85% των ακρωτηριασμών, μπορεί να προληφθεί με καλή ρύθμιση του σακχάρου.

Καθώς ο ασθενής έχει χάση την αίσθηση των βλαπτικών ερεθισμάτων, η συστηματική εξέταση από ιατρό είναι καθοριστικής σημασίας. Οι συμβουλές πρέπει να είναι σαφείς και απόλυτα επεξηγηματικές, ώστε να εξασφαλίζεται η εφαρμογή τους.

Για παράδειγμα δεν αρκεί να συστήνουμε στον ασθενή να μην περπατάει ξυπόλητος, αλλά να του εξηγούμε πως αν περπατήσει ξυπόλητος μπορεί να τραυματισθεί χωρίς να το αντιληφθεί και αυτό να απειλήσει ακόμη και τη ζωή του. Ο πόνος έχει χαρακτηρισθεί ως «το δώρο της φύσης που κανείς δεν θέλει».

Η αγγειοπάθεια μπορεί να προληφθεί με ρύθμιση της χοληστερίνης, των τριγλυκεριδίων, της αρτηριακής πίεσης και με διακοπή του καπνίσματος.

Η εκπαίδευση είναι ο ακρογωνιαίος λίθος πρόληψης στο διαβητικό πόδι. Μερικά παραδείγματα είναι η σύσταση στον ασθενή να αγοράζει παπούτσια το απόγευμα (επειδή τότε τα πόδια είναι πιο πρησμένα), να προτιμά παπούτσια που να τα αισθάνεται φαρδιά (αυτά είναι τα εφαρμοστά). Αντίθετα αν διαλέξει παπούτσια που να τα νιώθει εφαρμοστά, αυτά θα είναι πολύ σφικτά, χωρίς ο ίδιος να το αντιλαμβάνεται.

Οι ψυχολογικοί παράγοντες τέλος παίζουν σημαντικό ρόλο στην αντίληψη της σοβαρότητας , στη συμμόρφωση με τις ιατρικές οδηγίες και μπορεί να οδηγήσουν σε καταστροφική άρνηση του προβλήματος.

Βασικές οδηγίες προς ασθενείς με διαβητικό πόδι:

• Να φορούν πάντα παπούτσια ακόμη και μέσα στο σπίτι.
• Να μη χρησιμοποιούν αλοιφές για τους κάλους, αλλά να απευθύνονται σε ειδικό ποδολόγο.
• Να μην υποτιμούν καμία βλάβη στα πόδια τους.
• Να ζητούν πάντα από το γιατρό να εξετάζει τα πόδια τους.
• Να αποφεύγουν να βάζουν τα πόδια τους να ζεσταίνονται κοντά σε σόμπα, σε θερμοφόρα, σε ζεστό νερό, να βαδίζουν χωρίς παπούτσια σε καυτή άμμο κ.λπ
• Να κόβουν τα νύχια τους ίσια και όχι σε καμπύλες γραμμές.
• Το σημαντικότερο είναι η συστηματική με μεθοδική παρακολούθηση

 

 

πηγή:  hospitalathome.gr/

 

 

 

Διαβάστε ακόμα: 

 Σακχαρώδης διαβήτης και ΓΑΝΟΔΕΡΜΑ   &   Σοκάρουν τα στοιχεία για τον σακχαρώδη διαβήτη  &  Αίτια και θεραπείες του διαβήτη.