Φαρμακευτική ηπατίτιδα. Υπάρχει και αυτή η ασθένεια ?

Έχουμε συνηθίσει στο άκουσμα της όποιας ηπατίτιδας να τρομάζουμε μιας και δεν ξέρουμε όλοι ότι υπάρχει και αυτή που προκαλείται

από φάρμακα.

 

Είναι μια παρενέργεια ακόμα των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων που ολοένα  και συχνότερα

μας κάνει αισθητή την παρουσία της.

Ναι μεν δεν έχει καμία σχέση με κάποιες άλλες άκρως μεταδοτικές, αλλά δεν παύει να είναι μια φλεγμονή του ήπατος και αυτή με ότι άλλο συνεπάγεται.

 

Για την φαρμακευτική ηπατίτιδα, ή φαρμακογενή ενοχοποιούνται ατυχώς πολλά φάρμακα που την προκαλούν.

ICD-10 K75.9 είναι ο συμβολισμός της και ας την γνωρίσουμε καλύτερα σήμερα.

Παθοφυσιολογία φαρμακευτικής ηπατίτιδας.

Οι τοξίνες γενικότερα αλλά εν προκειμένου τα φάρμακα μπορούν να προκαλέσουν ηπατική βλάβη μέσα από μια μεγάλη ποικιλία μηχανισμών, αλλά κυρίως με άμεση βλάβη των κυττάρων του ήπατος όπου διαταράσσουν τον μεταβολισμό τους.

Είναι γεγονός πως ορισμένα φάρμακα, προκαλούν βλάβες στο ήπαρ ενώ άλλα προκαλούν ιδιοσυγκρασιακές αντιδράσεις που ποικίλλουν μεταξύ των ατόμων που νοσούν.

Το δυσάρεστο είναι ότι και η φαρμακευτική ηπατίτιδα στα αρχικά στάδια δεν δίνει συμπτώματα όπως κάνουν οι λοιμώδεις, ( Κόπωση, ατονία, ανορεξία, όψη ίκτερου, πυρετό κτλ ) παρά μόνο στο τελικό στάδιο όπου έχει και αυτή μια παρόμοια κλινική συμπτωματολογία.

Σε μια πρόσφατη έρευνα που είδε το φως της δημοσιότητας περισσότερα από 1.000 φάρμακα ενοχοποιούνται για την εμφάνιση της φαρμακευτικής ηπατίτιδας, αλλά και συνάμα ελάχιστα βότανα της ομάδας που έχουν να κάνουν με την γρήγορη απώλεια περιττών κιλών.

Η τοξικότητα αυτή εν’ πρώτης αποδίδεται στην άμεση δράση των φαρμακευτικών ιδιοσκευασμάτων που επιτελούν το έργο τους αποκλειστικά στο ήπαρ, σε συνδυασμό με την συγκυριακή στιγμή που αυτό αδυνατεί να ανταπεξέλθει για ευνόητους παράγοντες όπως πολυφαρμακία.

Εντούτοις δεν είναι και λίγα τα περιστατικά που έκανε την εμφάνιση της  σε χρόνο που οι πάσχοντες βρέθηκαν σε λάθος βηματισμό ακόμα και ήπιας φαρμακευτικής αγωγής.

Όπως αναφέρεται πρόσφατα ο καθηγητής παθολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών κύριος Dr Νικόλαος Καλλιακμάνης υπάρχουν δυο βασικοί παράγοντες που το φάρμακο επηρεάζουν την λειτουργία του ήπατος.

     I.        Στην άμεση δράση του φαρμάκου ή των μεταβολιτών αυτού πάνω στα κύτταρα του ήπατος. ( Ηπατοτοξικότιτα )

   II.        Στην ιδιοσυγκρασία του ατόμου που έχει ενταχτεί σε φαρμακευτική αγωγή και παρουσίασε υπερευαισθησία ακόμα και σε απλά καθημερινά μη συνταγογραφούμενα φάρμακα. ( Παυσίπονα, αντισταμινικά κ.α. )

Θα ήταν πολύ φλύαρο να σας αναλύσω των μηχανισμό δράσης των φαρμάκων που επηρεάζουν την λειτουργία του ήπατος και πιθανά για αρκετούς ακατανόητο.

Θα περιοριστώ επιγραμματικά μόνο στις εκδοχές που ο λήπτης παρουσιάζει ευαισθησία σε μια ή και περισσότερες φαρμακευτικές ουσίες που συνδυαστικά έτυχε να πάρει, ( π.χ. Παρακεταμόλη και Σουλφοναμίδη ) και η δεύτερη περίπτωση είναι η μακροχρόνια πολυφαρμακία κύρια φαρμάκων που μεταβολίζονται στο ήπαρ. ( π.χ. Μεθυλντόπα, η Αμιοδαρόνη, η Ισονιαζίδη, η Ακαιταμινοφαίνη ή η Παρακεταμόλη, η Νιτροφουραντοϊνη, η Οξυφαινισατίνη, η Προπυλθειουρακίλη, κ.α. )

Τέλος ένοχες για φαρμακευτική ηπατίτιδα θεωρούνται όλες οι εξαρτηματικές ουσίες, Ηρωίνη, Κοκαΐνη, Έκσταση κ.α. καθώς και οι επιβεβλημένες θεραπείες αφροδισιών νοσημάτων, Σύφιλης, Βλεννόρροιας κ.α.

Εδώ θα ξανά θυμίσω πως βότανα ή διαιτητικά συμπληρώματα μπορεί επίσης να προκαλέσουν ηπατίτιδα.

Παράγοντες κινδύνου φαρμακευτικής ηπατίτιδας.

Ιεραρχώντας τους παράγοντες κινδύνου για φαρμακευτική ηπατίτιδα θα μπορούσαμε να πούμε τα εξής.

     I.        Αύξηση της ηλικίας. ( Άτομα μεγάλης ηλικίας με χρόνια λήψη φαρμάκων που μεταβολίζονται στο ήπαρ )

   II.        Το γυναικείο φύλο με αρκετά μεγάλη διαφορά. ( Αυτό πιθανολογείται ότι αποδίδεται σε φαρμακευτική αγωγή ακόμα και κατά το παρελθών με ιδιοσκευάσματα αντισύλληψης. )

 III.        Γενετική προδιάθεση.

 IV.        Τοξίνες που προκαλούν ηπατοτοξικότιτα. ( Ακόμα και από την αναπνοή η από απορρόφηση από το δέρμα. Συνήθως σε χώρους εργασίας )

   V.        Δηλητηρίαση από τοξική τροφή. ( Δηλητηριασμένα όστρακα, λαγόψαρα, μανιτάρια κ.α. )

Διάγνωση φαρμακευτικής ηπατίτιδας

Η διάγνωση γίνεται με συνδυαστικές εξετάσεις του ατόμου. ( Κλινική εικόνα, συμπτώματα, αιματολογικές εξετάσεις )

Ανωμαλίες στα βιοχημικά του αίματος και τα ένζυμα μπορεί να είναι ενδεικτικά της ηπατίτιδας.

Η απεικόνιση μπορεί να προσδιορίσει τη στεάτωση του ήπατος, αλλά η βιοψία ήπατος δείχνει την ίνωση και την κίρρωση.

Η βιοψία δεν είναι απαραίτητη, αν η κλινική εικόνα, τα εργαστηριακά, και τα ακτινολογικά στοιχεία δείχνουν κίρρωση.

Επιπλέον, υπάρχει ένα μικρός αλλά σημαντικός κίνδυνος από τη βιοψία ήπατος, και η ίδια η κίρρωση προδιαθέτει για επιπλοκές που προκαλούνται από τη βιοψία ήπατος.

Τέλος η διακοπή των φαρμάκων αυτών σε πολλές περιπτώσεις έχει σαν αποτέλεσμα την ύφεση.

 

Συμπερασματικά:

Η φαρμακευτική ηπατίτιδα υπάρχει και γι’ αυτόν τον λόγο όλοι οι ειδικοί πάντα συνιστούν η χρήση των φαρμάκων να γίνεται μόνο κάτω από τις υποδείξεις τους.

Εκτός αυτού ας είμαστε προσεκτικοί ακόμα και στα σουπερ βότανα αδυνατίσματος που κατά καιρούς βλέπουν το φως της δημοσιότητας με τις ιλουστρασιόν διαφημίσεις του πριν και του μετά.

 

Γιώργος Ερισιάνος Κυριακού

Φαρμακοποιός

 

Διαβάστε ακόμα: Ηπατίτιδα.

Κρυφή απειλή για την υγεία του ανθρώπου.  &  Ιογενείς Ηπατίτιδες και οι βασικές τους πληροφορίες.  &  Γαϊδουράγκαθο.  &  Πόσο αθώα είναι τα φάρμακα,  &  Φάρμακα κατά ομάδα & παρενέργειες.