Σαμπούκος ο μελανός-Sambucus nigra

Ζαμπούκος ή Κουφοξυλιά ή Αφροξυλιά

ή Σαμπούκος ο μελανός, ή Φροξυλιά,

ή Φροξινάνθι, ή Αφροξυλάνθη

Όποια ονομασία και αν προτιμάτε ένας είναι ο Sambucus nigra

Το ταπεινό βότανο που σπάνια το χρησιμοποιούμε και για καλλωπιστικό φυτό με τις πολλαπλές θεραπευτικές ιδιότητες.

Προσοχή όμως, ο αδέξιος χειρισμός του μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα.

Ανήκει στην οικογένεια Caprifoliaceae
Όμορφος  συμμετρικός θάμνος μεσαίου ύψους και διαδεδομένος κύρια σε ορεινές περιοχές με υγρασία.

Οι χρήσεις του είναι πολλές καθώς και τα μέρη που χρησιμοποιούμε όχι μόνο στην βοτανολογία, αλλά και στην σύνθεση χρωμάτων, στην ποτοποιία, την μαγειρική κ.α.

Για την βοτανολογία τα φύλλα και τα άνθη του συλλέγονται στις αρχές του καλοκαιριού, ενώ οι καρποί του από το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου και το Σεπτέμβριο.

Ιαματικά συστατικά.

Ο Σαμπούκος είναι πλούσιος σε βιταμίνες A, B, C, E, σε ασβέστιο, κάλιο, φώσφορο, φλαβονοειδή, γλυκοσίδες, τανίνες και βήτα-καροτίνη.

Περιέχει ακόμα και πλήθος φυτοχημικών ουσιών που έχουν έντονες αντιοξειδωτικές δράσεις και εμποδίζουν την δημιουργία ελευθέρων ριζών κύρια αιτία μόνιμης βλάβης των κυττάρων.

Φαρμακευτικές ιδιότητες
Ο φλοιός του Σαμπούκου δρα ως καθαρτικό, εμετικό και διουρητικό.
Τα φύλλα του δρουν ως εξωτερικό μαλακτικό και επουλωτικό, εσωτερικά καθαρτικό, αποχρεμπτικό, και εφιδρωτικό. ( Χρησιμοποιούνται για μωλωπισμούς, διαστρέμματα, τραύματα και χιονίστρες. )

Εφαρμογές:

Τα φύλλα του έχουν έντονη καθαρτική δράση αλλά η γεύση τους δεν είναι ευχάριστη.

Τα φύλλα αφού πολτοποιηθούν και αραιωθούν με νερό διώχνουν μακριά τις μύγες, σκοτώνουν τις αφίδες, και άλλα έντομα.

Συλλέγονται τον Ιούνιο και τον Ιούλιο, μόνο με αίθριο καιρό, και αφού ο ήλιος έχει διώξει την πρωινή δροσιά, και αποξηραίνονται.
Τα άνθη του (Χρησιμοποιούνται τόσο φρέσκα, όσο και αποξηραμένα. ) δρουν ως εφιδρωτικό και αντικαταρροικό, είναι πολύ καλά για θεραπεία κρυολογημάτων και γρίπης, πονόλαιμου, πονόδοντου, ξερόβηχα, αμυγδαλών και φαρυγγίτιδας.

Είναι κατάλληλα και για κάθε καταρροϊκή φλεγμονή του ανωτέρου αναπνευστικού συστήματος, όπως πυρετός εκ χόρτου και ιγμορίτιδα. 
Τα άνθη του μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως αφέψημα.

Τα αποξηραμένα άνθη του έχουν μαλακτικές ιδιότητες για το δέρμα, ενώ τα φρέσκα αποφεύγονται γιατί είναι ερεθιστικά και έχουν κατηγορηθεί για αλλεργίες.

Το Σαμπούκο είναι κατάλληλα για την επιπεφυκίτιδα, για δερματικές παθήσεις, για το ξηρό δέρμα και τα εγκαύματα από τον ήλιο.

Το εκχύλισμα των ανθέων ( Aqua Sambuci ) είναι μαλακτικό, λευκαντικό και αναπλαστικό για το δέρμα, κατάλληλο τόσο για τις πανάδες, όσο και για τα τραύματα και τις ουλές.

Μπορεί να προστεθεί στο νερό του λουτρού για ένα αναζωογονητικό μπάνιο που θα καταπραΰνει τα ευερέθιστα νεύρα και θα ανακουφίσει από τη φαγούρα.

Μπορεί να χρησιμοποιηθεί για το πλύσιμο των ματιών, σε πληγές ή φλεγμονές, όπως και το χαμομήλι.
Οι καρποί του Σαμπούκου δρουν ως εφιδρωτικό, διουρητικό και υπακτικό.

Έχουν παρόμοιες ιδιότητες με τα άνθη αλλά επιπλέον είναι χρήσιμοι και στους ρευματισμούς. τις νευραλγίες, και τις ορμονικές διαταραχές.

Έχουν δράση διουρητική, καθαρτική και υπακτική.
Προάγουν την εφίδρωση, καταπολεμούν τη δυσκοιλιότητα  και συμβάλλουν στην αποτοξίνωση του οργανισμού.
Ο Σαμπούκος περιέχει το περισσότερο νιτρικό κάλιο σε σχέση με οποιοδήποτε άλλο βότανο και είναι πλούσιος σε πολλές βιταμίνες (κυρίως Α, Β, C).

Επίλογος:

Το ταπεινό Σμπούκο είναι ένα καλό βότανο σε μια ορθολογιστική του χρήση του.

Δεν είναι προσαρμογόνο να στερείται παρενεργειών.

 

 

Γιώργος Ερισιάνος Κυριακού

Φαρμακοποιός

 

 

Διαβάστε ακόμα:

Πως να συντηρήσετε τα βότανά σας  &  Ξέρεις από ΒΟΤΑΝΑ ?  & Αιθέρια έλαια και ιδιότητες